1. GİRİŞ
Bu kılavuzun amacı; Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünde hazırlanan lisans bitirme projesi raporunun yazımında birlikteliği sağlamak amacıyla uyulması gereken ilkeleri kısa ve özlü biçimde sunmaktır. Bitirme projesi raporu hazırlayacak öğrenciler, bu kılavuzda belirtilen biçim, içerik ve kurallara uymak zorundadır.
2. GENEL BİÇİM ve YAZIM PLANI
2.1. Kullanılacak Kâğıdın Özelliği
Lisans bitirme projesi raporunda kullanılacak kâğıt A4 ebadında (210x297 mm) ve tercihen 90-100 gram birinci hamur kalitesinde olmalıdır.
2.2. Lisans Bitirme Projesi Raporu Yazım Planı
Lisans bitirme projesi raporu aşağıda verilen yazım planına uygun olarak hazırlanmalıdır.
-
Dış kapak
-
İç kapak sayfası
-
Ön sayfalar
-
Tez beyannamesi
-
Teşekkür
-
İçindekiler
-
Şekil listesi
-
Tablo listesi
-
Simge listesi
-
Kısaltma listesi
-
Özet
-
Abstract
-
Ana metin
-
Son sayfalar
2.3 Sayfa Yapısı
Sayfanın üst ve alt kenarlarından 2,5 cm, sol kenarından 3 cm ve sağ kenarından 2 cm boşluk bırakılmalıdır.
2.3. Yazı Tipi Özelliği
Lisans bitirme projesi raporunun yazımı kâğıdın yalnızca bir yüzü kullanılmak üzere bilgisayar ile yapılmalıdır. Times New Roman yazı tipi kullanılmalı ve yazı tipi boyutu 12 punto olmalıdır. Kelimeler satır sonlarında bölünmemelidir. Yazımda virgül ve noktadan sonra bir vuruşluk ara verilmelidir. Ondalık sayıların yazımında kesirli kısmın ifadesi için virgül kullanılmalıdır.
2.4. Satır Aralıkları
Lisans bitirme projesi raporu 1,5 tam aralık kullanılarak ve iki yana yaslı olarak yazılmalıdır. Paragrafın ilk satırı 1,25 cm içeriden başlamalıdır. Şekil altı yazıları, çizelge başlıkları, dipnotlar ve kaynakların yazımında 1 tam aralık kullanılmalıdır.
Tez beyannamesi, teşekkür, içindekiler, şekil listesi, tablo listesi, simge listesi, kısaltma listesi, özet, abstract ve bölüm başlıkları gibi başlıklar ile ilk paragraflar arasında 2 tam aralık, alt bölüm başlıkları ile bunların ilk paragrafları arasında 1,5 tam aralık olmalıdır. Bir bölüm veya alt bölümün son satırı ile bir sonraki alt bölüm arasında 1,5 tam aralık, metin içerisindeki diğer paragraflar arasında da 1,5 tam aralık boşluk bırakılmalıdır.
Bölümler daima yeni bir sayfa ile başlamalıdır.
2.5. Sayfaların Numaralanması
Lisans bitirme projesi raporunda sayfa numaraları sayfanın altında, ortalanmış bir şekilde ve 12 punto büyüklüğünde olmalıdır. Sayfa numaralarının önünde ve arka yanında ayıraç, çizgi vb. gibi bir karakter bulunmamalıdır.
İç kapak ve dış kapak dışında tüm sayfalar numaralandırılmalıdır. Ön sayfalar için roma rakamları (i, ii, iii, iv, …) kullanılarak sayfa numaralandırılması yapılırken, geri kalan bölümler için giriş bölümünden başlayarak standart sayılar (1, 2, 3, 4, …) kullanılmalıdır.
2.6. Bölüm ve Altbölümler
Çalışmanın bölümleri belirlenirken gereksiz ayrıntıya girilmemeli, bölüm ve altbölümlerin birbirlerine göre öncelik sırasına dikkat edilmelidir. Birinci derece bölüm başlıkları büyük harf ile, ikinci derece altbölüm başlıkları her kelimenin ilk harfi büyük, diğerleri küçük harflerle yazılmalıdır. Üçüncü derece bölüm başlıklarında ise, birinci kelimenin ilk harfi büyük, diğer tüm kelimeler küçük harfle yazılmalıdır. Çok gerekli olmadıkça üçüncü dereceden daha ileri bölüm başlığı kullanılmamalıdır. Birinci ve ikinci dereceden başlıklarda “ve/veya/ile” vb. bağlaçlar varsa, bunlar küçük harflerle yazılmalıdır.
Bölüm ve/veya altbölümlerin numaralandırılmasında çift numaralandırma (ya da zincirleme) numaralama sistemi kullanılmalıdır. Her bölüm ve altbölüm standart sayılarla numaralandırılır ve aralarına nokta konulur (1. Üst Başlık, 1.1. Alt Başlık).
Bölüm başlıkları sol sayfa boşluğundan başlayarak numaralandırılmalı ve yazılmalıdır.
2.7. Kaynak Gösterme
Lisans bitirme projesi raporu içinde kaynak gösterme, yazar ve yıl sistemine göre yapılmalıdır. Bir çalışma kaynak olarak kullanıldığına sırasıyla değinilen eserin yazarının soyadı (ilk harfi büyük diğerleri küçük harf olarak) ve yayın yılı parantez içinde yazılmalı, yazar soyadından sonra virgül konulmalıdır. Kaynak cümle içerisinde kullanılıyorsa yazar soyadından sonra kaynağın yılı parantez içerisinde gösterilmelidir.
Örnek:
-
… belirtilmektedir (Aksöz, 2006).
-
Ardıç (2007) yapmış olduğu bir çalışmada …
İki yazarlı eserler kaynak gösterildiğinde, yazar soyadları arasına “ve” bağlacı konmalıdır.
Örnek:
-
Yıllık yağış miktarının düşük olmasından kaynaklanmaktadır (Çetin ve Ulusoy, 2007).
İkiden fazla yazarlı eserler kaynak gösterildiğinde, ilk yazarın soyadından sonra ve diğerleri anlamına gelen “vd.” kısaltması kullanılmalıdır.
Örnek:
-
Yıllık yağış miktarının düşük olması … kaynaklanmaktadır (Küçük vd., 2007).
-
Gençal vd. (2007) yıllık yağış miktarının düşük olmasının … dan kaynaklandığını ifade etmişlerdir.
Aynı anda birden fazla kaynak referans gösteriliyorsa, bunlar en eski yayından en yeni yayına doğru sıralanmalı ve yayın araları ";" (noktalı virgül) ile ayrılmalıdır.
Örnek:
-
… olduğu yapılan çalışmalardan anlaşılmıştır (Kaya, 2006; Şirin, 2007; Arı ve Güneş, 2007).
Bir komisyon ya da kurum tarafından hazırlanan ve yazarı belirtilmeyen yayınlarla kurum ve kuruluşlar tarafından yazarsız yayınlanan kaynaklar (Anonim, Yıl) olarak belirtilmelidir.
Örnek:
-
Türkiye’de kanatlı eti üretimi artış göstermiştir (Anonim, 2007).
-
… istatistiklerine göre (Anonim, 2007) Türkiye’de kişi başına düşen kanatlı eti tüketimi artmıştır.
Üçüncü tür kaynak gösterme/değinme biçiminde yazarın soyadına göre “a” ve “e” takıları eklenmelidir.
Örnek:
-
Kartal (2007)’ya göre yıllık yağış miktarının düşük olması …
Kaynak bir başka yayın içinde kaynak şeklinde bulunuyorsa, bilginin yer aldığı ilk yayın elde edilememişse, bu aşağıdaki şekillerden biriyle yazılmalıdır.
Örnek:
-
Demir vd. (2002) tarafından bildirildiğine göre … bu yöntem ilk defa Aksöz (2007) tarafından kullanılmıştır.
-
… uygulanan yöntem Yalçın (2002) tarafından … kullanılmıştır (Yılmaz, 2006).
-
Arı (2003) tarafından kullanılan yöntem … keşfedilmiştir (Demir, 2007).
Aynı yazarın değişik tarihlerdeki yayınlarına aynı anda değinme yapılıyorsa, yayınlar tarih sırasına göre eskiden yeniye doğru "," (virgül) ile ayrılarak sıralanmalıdır.
Örnek:
-
… etkisinin olduğu belirlenmiştir (Yıldırım, 2003, 2004).
Aynı yazarın aynı tarihteki yayınlarına tez içerisinde muhtelif yerlerde değiniliyorsa, kullanım sırasına göre birinciden başlayarak yayın yılının sonuna “a, b, …” gibi küçük harfler konulmalıdır.
Örnek:
-
… daha önce yapılan araştırmalarda (Dinçer, 2006a, 2006b) bu sonucu desteklemektedir.
Sözlü ve yazılı görüşmeler de metin içerisinde (Soyadı, Yıl) sistemi ile belirtilmelidir. Kaynaklar bölümünde ise kişi ad(lar)ı ve tarih diğer kaynaklar gibi yazılmalı, tarihten sonra sırası ile yazılı/sözlü görüşme ibaresi ve adres yer almalıdır.
Bir başka yayından aynen alınan şekil veya çizelge kullanılacaksa, şekil veya çizelgenin açıklama yazısında (Soyadı, Yıl) sistemine göre atıf yapılmalıdır.
Örnek:
-
Şekil 2. 2. … pH üzerine etkisi (Günay ve Ulusoy, 2007)
-
Çizelge 3.5. … meydana gelen değişiklikler (Güner, 2006)
2.8. Alıntılar
Lisans bitirme projesi raporu içinde başka bir kaynaktan alınmış bir bölüm aynen aktarılmak isteniyorsa, bu alıntı ayıraç “…” içinde yazılmalıdır.
2.9. Dipnotlar
Lisans bitirme projesi raporunun herhangi bir sayfasında metin, tablo veya şekil içinde yazılması halinde konuyu dağıtıcı ve okumada sürekliliği engelleyici nitelikteki çok kısa ve öz açıklamalar birkaç satır halinde aynı sayfanın altına dipnot olarak verilebilir. Dipnotlar sayfa içindeki ana metinden iki aralık bırakıldıktan sonra, soldan sağa sayfanın ortasına kadar çizilen sürekli bir çizgi ile ayrılmalıdır. Sayfa içerisinde belirtme sırasına göre “1” den başlayarak numaralanır ve ilgili kelimelerin üstüne indis olarak verilir.
3. TEZ KAPAĞI ve ÖN SAYFALARIN DÜZENLENMESİ
3.1. Dış Kapak
Lisans bitirme projesi raporunun kapağı için Fakülte tarafından hazırlanmış olan standart karton kapaklar kullanılmalıdır.
Lisans bitirme projesi raporunun başlığı büyük harflerle yazılmalıdır. Yazımda 12 punto (sığmıyorsa daha küçük punto) ve 1 tam satır aralığı kullanılmalı, Hazırlayan ve Danışman kısmı 1,5 satır aralığı ile yazılmalıdır. Yazılar kalın (bold) olmalıdır. Tezin başlığı olabildiğince kısa ve öz olmalı ve tezin konusunu ve içeriğini en iyi şekilde yansıtmalıdır.
3.2. İç Kapak Sayfası
Lisans bitirme projesi raporunun başlığı 14 punto harflerle yazılmalı, bir satırdan uzun olması halinde 1 tam satır aralığı kullanılmalıdır. Yazılar kalın (bold) olmalı ve 1 tam satır aralığı kullanılmalıdır.
3.3. Tez Beyannamesi
Lisans bitirme projesi raporunun öğrenci tarafından ve danışmanın sorumluluğunda bilimsel etik ve akademik kurallara özen gösterilerek hazırlandığını ve çalışma içeriğindeki verilerin tamamen öğrenci tarafından toplandığına ve analizlerin tamamen öğrenci tarafından yapıldığına dair taahhütleri içermektedir.
3.4. Teşekkür
Lisans bitirme projesi raporunun hazırlanmasında doğrudan katkısı bulunan kişilerle doğrudan ilgili olmadığı halde olağan görevi dışında katkıda bulunmuş kişi ve kurumlara teşekkür edilmelidir. Teşekkür edilen kişilerin unvanı (varsa), adı, soyadı, görevli olduğu kuruluş (ayıraç içinde) ve çalışmaya olan katkısı kısa ve öz biçimde belirtilmelidir.
3.5. İçindekiler
Lisans bitirme projesi raporundaki tüm bölüm ve alt bölüm başlıkları, kaynaklar (ve varsa Ekler) içindekiler bölümünde eksiksiz olarak verilmelidir. Lisans bitirme projesi raporunda kullanılan her başlık içindekiler bölümünde hiçbir değişiklik olmaksızın aynen verilmelidir.
3.6. Şekil ve tablo listesi
İlk sayfada şekil listesi veya tablo listesi başlığı olmalı, eğer dizin bir sayfadan uzun ise ikinci ve diğer sayfalara başlık yazılmamalıdır.
3.7. Simge ve kısaltma listesi
Lisans bitirme projesi raporu içindeki simgeler, kısaltmalar ve açıklamalarının bulunduğu listedir. Kullanılan simgelerin ve kısaltmaların tanımları veya açıklamaları sol kenardan başlanarak alfabetik sırayla alt alta listelenmeli ve karşısında açıklaması verilmelidir. Lisans bitirme projesi raporunda kullanılan her simge veya kısaltma, metinde ilk geçtiği yerde tanımlanmalı ve ilerleyen bölümlerde ilgili simge veya kısaltma olarak kullanılmalıdır.
3.8. Özet ve Abstract
Lisans bitirme projesi raporunun amacı, kapsamı, kullanılan yöntem(ler) ve varılan sonuç(lar) açık ve öz bir şekilde Özet bölümünde Türkçe olarak ve Abstract bölümünde İngilizce olarak belirtilmelidir. Özet ve Abstract bölümlerinin içeriği en az 150 kelime olmalı ve bir sayfadan fazla olmamalıdır. Gerektiği durumda Özet ve Abstract içeriğinin yazımında bir derece küçük punto kullanılabilir.
Özet ve Abstract bölümlerinde metninden sonra Anahtar kelimeler/ Keywords yazılmalıdır. Anahtar kelimeler 3’ten az 6’dan fazla olmamalıdır. Yazımda bir tam aralık kullanılmalıdır. Sayfanın en sonunda yıl ve sayfa sayısı belirtilmelidir.
4. LİSANS BİTİRME ÇALIŞMASI İÇERİĞİNİN DÜZENLENMESİ
Her çalışma genellikle üç kısımdan oluşur ve her kısım çeşitli bölüm ve alt bölümlerden oluşur.
-
Tez metni
-
Kaynaklar
-
Özgeçmiş
4.1. Tez Metni
Çalışma metni genellikle; giriş, gelişme (kaynak özetleri veya kuramsal temeller, materyal ve yöntem, araştırma bulguları, tartışma vb.) ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Lisans bitirme projesi raporu gerekli görüldüğünde tablo, şekil ve denklem gibi malzemelerle desteklenebilir.
Şekiller ve tablolar
Lisans bitirme projesi raporunun hazırlanmasında, anlatıma yardımcı olacak biçimde şekiller ve tablolar konulabilir. Yarım sayfa veya daha az yer tutacak şekil ve tablolar metin içinde yer alabilir. Bu durumda söz konusu tablo veya şekil sayfanın ya üstünde ya da altında bulunmalıdır. Yarım sayfadan büyük yer tutan şekil ya da tablo ayrı bir sayfaya yerleştirilebilir. İki veya daha çok küçük şekil veya tablo aynı sayfada sunulabilir. Bunlar birbiri ile yakından ilgili ise “a, b, c, ç...” şeklinde simgelenerek hepsine tek bir şekil veya tablo numarası verilir. Şekil veya tablo açıklamasında “a, b, c, ç, …” ile simgelenen her bir tablo veya şekil ayrı ayrı tanımlanmalıdır. Şekiller ve tablolar metinde ilk değinildiği sayfada veya bir sonrakinde yer almalıdır.
Şekil ve tabloların tamamının kendine ait bir numarası olmalıdır. Numaralama rakamlarla yapılmalıdır. Numaralar her bölüm içinde kendi aralarında birbirinden bağımsız olarak ayrı ayrı olmalıdır. Örneğin;
Şekil 1.1., Şekil 1.2., Şekil 1.3., …
Şekil 2.1., Şekil 2.2., Şekil 2.3., …
Tablo 1.1., Tablo 1.2., Tablo 1.3., …
Tablo 2.1., Tablo 2.2., Tablo 2.3., …
Açıklamaların yazımında bir aralık satır aralığı kullanılmalıdır. Tablo açıklamaları tablonun üstüne yazılmalı, açıklamanın son satırı ile tablo üst kenarı arasında kullanılan aralık kadar boşluk bırakılmalıdır. Şekil açıklamaları ise şeklin altına ve yine bir satır aralığı kullanılarak yazılmalı; şekil açıklaması ile şeklin alt kenarı arasında da kullanılan aralık kadar boşluk bırakılmalıdır. Açıklamalar olabildiğince öz ve açıklayıcı olmalıdır. Açıklamaların bir satırı aşması halinde, ikinci ve diğer satırlar birinci satır başı ile aynı sütundan başlamalı, blok yazım yapılmalıdır. Tablo ve şekil açıklamalarının sonuna nokta veya virgül konulmamalıdır.
Denklemler
Denklemler denklem editörü kullanılarak ve aşağıdaki kurallara göre yazılmalıdır. Denklemler 1,5 satır aralıkla yazılır. Denklemlerden önce ve sonra 12 nk tam aralık bırakılır. Denklemlerden önce ve sonra boş satır konmamalıdır. Denklemler sol kenar boşluğundan 1,25 cm içeriden başlanarak yazılmalıdır. Denklemlere, ilgili bölüm içinde bölüm numarası ilk numara olmak koşuluyla 1’den başlayarak sıra ile numara verilir. Bu numaralar koyu (bold) olarak ve örnek olarak birinci bölümde (1.1), (1.2), ikinci bölümde (2.1), (2.2) şeklinde denklemin bulunduğu satırın sağına hizalanmış olarak yazılır.
4.1.1. Giriş bölümü
Lisans bitirme projesi raporunun giriş bölümü “Giriş” veya “Giriş ve Amaç” başlığı altında yazılmalıdır. Okuyucuya konuyu hazırlayıcı bilgiler verildikten sonra araştırmanın amacı ve kapsamı açıkça belirtilmelidir.
4.1.2. Gelişme bölümü
Lisans bitirme projesi raporunda ele alınan konunun niteliğine, yapılan araştırmanın ayrıntısına ve çalışmanın hacmine göre, gelişme bölümü, ikinci, üçüncü ve dördüncü dereceden bölüm ve alt bölümlere ayrılır. Bunların her biri için uygun bir başlık ve numara sistemi kullanılır.
4.1.3. Sonuç bölümü
Bu bölümde lisans bitirme projesi raporundan elde edilen genel sonuçlar olabildiğince öz fakat açık ve seçik olarak yazılmalıdır. Çalışmayı hazırlayan kişi, konu ile ilgili çalışma yapmak isteyecek araştırmacı ve uygulayıcılara iletmek istediği önerileri varsa bu bölümde bunları yazmalıdır.
4.1.4. Ekler
Bu bölümde yer alacak olan her bir açıklama için uygun bir başlık seçilmeli ve bunlar sunuş sırasına göre “Ek-A, Ek-B, Ek-C....” şeklinde, her biri ayrı bir sayfadan başlayacak şekilde sunulmalıdır.
4.2. Kaynaklar
Kaynaklar aşağıdaki genel kalıba uygun yazılmalıdır. Sol kenar boşluğundan başlanarak yazılmalı, bir satırdan daha uzun kaynakların yazımında ikinci ve daha sonraki satırlar, birinci satıra göre 1,25 cm içeriden başlamalıdır. Kaynakların yazımında satır aralığı 1 tam aralık olmalıdır. Lisans bitirme projesi raporu içerisinde kullanılan tüm kaynaklar alfabetik olarak sıralanmış halde bu dizinde yer almalıdır. Aynı yazar(lar)ın; farklı yıllardaki yayınları önce yaptığı yayından başlanarak yıllara göre, aynı yıldaki yayınları yayın yılının yanına konulan küçük harflere göre alfabetik olarak sıralanmalıdır. Metin içerisinde “vd.” ile kısaltılan yazar adları kaynak listesinde tam olarak verilmelidir.
Aşağıda çeşitli kaynakların yazımı ile ilgili örnekler verilmiştir.
Makale
-
Yılmaz, F., Savaş, Ü., 2007, “Effects of Gamma Irradiation on Trans and Fatty Acid Composition in Ground Beef”, Food Control, Vol: 18, No: 6, 635-638.
-
Gökşen, Y., 2003, “Geleneksel Üretimden Esnek Üretime: Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 4, 32-48.
Kitap
-
Soykan, P., 1992, “Biometrinin Temel Prensipleri”, Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 95, 155s, Tekirdağ.
-
Pearson, A.M., Tauber, F.W., 1984, “Processed Meats”, Second Edition, The Avi Publishing Company, 427 p, Connecticut, USA.
Kitap Bölümü
-
Nath, K.R., 1993, “Cheese, Dairy Science and Technology Handbook”, Volume :2, Product Manufacturing., Ed: Y.H. Hui, Wiley-VCH, California, 161-256.
Bildiri
-
Yılmaz, R., Durmaz, G., Öz, B., 2007, “The presence of some anabolic residues in beef meats”, 5th International Congress on Food Technology “Consumer Protection Trough Food Process Improvement & Innovation in The World” Proceedings, Volume: 1, 502-505, Greece.
Tez
-
Ballard, T., 2003, “Application of Edible Coatings in Maintaining Crispness of Breaded Fried Foods”, MSc Thesis, Virginia Polytechnic Institute, Blacksburg, Virginia.
-
Aydın, H., 2009, “Yalın üretim sistemi, değer akış haritalama yöntemi ve yalın üretim sisteminin çalışanlara etkileri”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
Rapor
-
Kuzutürk, E., 2003, “Türkiye’de Kıyı Yönetimi ve Turizm Projesi”, Türkiye’de Biyoçeşitlilik ve Organik Tarım Çalıştay Raporu, FAO/BM Tematik Grubu.
İnternet Kaynağı
-
Howlett, B., Bolton, D.J., O’Sullivan, C., 2005, “Development of Pre-requisite Programmes and HACCP Principles for Irish Beef Slaughterhouses”, The National Food Centre, www.teagasc.net/publications/reportno1prerequisites.pdf (erişim tarihi, 11.05.2007).
-
Sözlü Görüşme
-
Baykut, Ş., 2007, “Tekirdağ Çiftçisinin sosyoekonomik durumu”, Tekirdağ Ziraat Odası Başkanı, Tekirdağ. (görüşme tarihi, 09.05.2007). (Metni ve görüşü alınan kişinin onayını belirten orijinal belge olmalıdır).
4.3. Özgeçmiş
Lisans bitirme projesi raporunun son sayfasında çalışma yapanın kısa öz geçmişi yazılmalıdır.
